ಪ್ರಧಾನ್ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಯೋಜನೆ (Swachh Bharat Mission)
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಯೋಜನೆ 2014 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು, ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಅಭಿಯಾನವಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ದೇಶವನ್ನು ಶೌಚಾಲಯದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ಹಾಗೂ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆದಾಯಕವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು (Procedures):
ಅರ್ಜಿಯ ಸಲ್ಲಿಕೆ:
ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
ಸರ್ಕಾರದ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪೋರ್ಟಲ್ ಮೂಲಕ ಸಹ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ:
ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಾಗೂ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಅನುದಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪರಿಸರ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕಾರ್ಯ:
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ.
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ:
ಜನರಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಪೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಯ ಅಭಿಯಾನಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅರ್ಹತೆಗಳು (Eligibility):
ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ನಿವಾಸಿಗಳು:
ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ಮೂಲಕ ಜನರಿಗೆ ನೆರವು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಪಂಚಾಯತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು:
ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಗರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಬಿಪಿಎಲ್ ಕುಟುಂಬಗಳು:
ಬಿಪಿಎಲ್ ಕುಟುಂಬಗಳು ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ನೆರವು ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗಿವೆ.
ಉಪಯೋಗಗಳು (Uses of the Scheme):
ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ:
ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಬಡ ಮತ್ತು ಹಿಂದಣೆಯಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವುದು.
ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿವಾರಣೆ:
ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅಥವಾ ಕಸವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವುದು.
ಹೇಳು ಹೊಗೆ ರಹಿತ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಬದುಕು:
ಹೊಗೆ ರಹಿತ ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿವೆ.
ಮಹಿಳೆಯರ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ.
ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ:
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಸಂಗ್ರಹ:
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಯೋಜನೆ ದೇಶದ ಮೂಲಭೂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ದೃಷ್ಟಿಪಥವಿದ್ದೂ, ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಂದೆಡೆ ಒಕ್ಕೂಟ ಮಾಡಲು ತತ್ವದಾಳವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಪರಿಸರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಹಾಗೂ ಜನರ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಯೋಜನೆಗೆ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ.
