ಪರಿಚಯ:
ಅಮೃತ ಯೋಜನೆ (AMRUT) ಅನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2015 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ, ಇದರ ಉದ್ದೇಶವೇ ದೇಶದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದಾಗಿದೆ. “ಅಟಲ್ ಮಿಷನ್ ಫಾರ್ ರಿಜೂವನೇಷನ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಬನ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫರ್ಮೇಶನ್” ಎಂಬ ಈ ಯೋಜನೆನ್ಮುಖವಾಗಿ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು, ಪವಿತ್ರತೆ, ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಗಾಳಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುವುದು, ಹಾಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಇದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.
ಉದ್ದೇಶ:
ಅಮೃತ ಯೋಜನೆಯು ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಪ್ರತಿ ನಗರಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆ, ವಿಸ್ಥಾರವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನಗರಗಳ ಆಧುನಿಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅರ್ಹತೆ:
ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳು: ಈ ಯೋಜನೆ ಅಂಶವಾಗಿ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ನಗರ ಅಥವಾ ಪಟ್ಟಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ನಗರಗಳನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು: ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ನಗರ ಪಾಲಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಸಭೆಗಳಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಬಹುದು.
ಜನಸಂಖ್ಯೆ: ಹಳೆ ನಗರಗಳು, ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.
ಪದ್ಧತಿ:
ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ: ನಗರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲು ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ನೋಂದಣಿ ಮತ್ತು ಅನುದಾನ: ಸರ್ಕಾರವು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೋಸ್ಪಿಟಲ್, ಶಾಲೆಗಳು, ಹೂಡಿಕೆ ಯೋಜನೆಗಳು, ಗಾಳಿ ತಂಪಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಏನೆಲ್ಲವೂ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನ್ವಯಣೆ: ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಲಿಷ್ಠ ನಗರ ಸೇವೆಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:
ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸ್ಥಾಪನೆ.
ಆರೋಗ್ಯ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಯೋಜನೆಗಳು: ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಸಕ್ರೀಯಗೊಳಿಸಿ, ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಆಧುನಿಕ ನಗರೀಕರಣ: ನಗರಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕವಾಗಿ ಮರು ರಚನೆ ಮಾಡುವುದು, ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಸಂಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸುಧಾರಣೆ.
ವಾತಾವರಣ ಸ್ನೇಹಿ ಯೋಜನೆಗಳು: ಹಸಿರು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಭಿವೃದ್ದಿ.
ಅಮೃತ ಯೋಜನೆ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ವಿವಿಧ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿ, ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ జీవನಮಟ್ಟ ಒದಗಿಸಲು ಹಾಗೂ ದೇಶದ ಬಲಿಷ್ಠ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯುತ ನಗರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.
